Gevreyik Düdüğü

Nefesli sazlar grubundadır. 

Türk halk müziği içerisinde nefesli sazlar grubunda yer alan bu çalgı, yapıldığı otun adı yöresine göre değiştiğinden gevrek ya da gevreyik düdüğü olarak karşımıza çıkmaktadır. Yörede gevreyik düdüğüne zurna, ‘tulum zurna’ veya düdük gibi adlar verilir. Gevreyik düdüğü iki parça halinde yapılabildiği gibi tek bir gövde olarak da yapılabilir. İki parçalı olanlar gövde ve ağızlıktan ibarettir. Bu çalgı, bulunduğu yörede dışta sert, içte pamuksu bir dokuya sahip ve yine iç kısmı belirli oranda boş olan bir bitki türünden yapılmaktadır. Gevreyik düdüğü, boy olarak 10 cm ile 25 cm arasında, çap olarak da 7 mm ile 16 mm arasındadır. Yapılacak çalgının gövde boyu, kişinin parmak aralıklarının durumuna göre ayarlanır. Sonra kapalı kısımdan (ağza yakın bölge) başlayarak bıçak yardımıyla 1-2 mm derinliğinde ve 3-5 cm uzunluğunda bir çentik açılır. Daha sonra bu çentiğin üzeri bir miktar tıraşlanır. Bu dil, gövdenin çapına ya da uzunluğuna göre de değişiklik göstermektedir. Sipsi ağızlığı gibi çalışan bu mekanizma, üflendikçe sesin oluşmasını sağlayan ağızlık bölümüdür aslında. İkinci aşamada, gövde üzerine köşeli (kare-dikdörtgen) veya yuvarlak 4-6 arasında ses delikleri açılır. Alttaki delik isteğe bağlı olarak açılabilir yalnız yöre insanı bu gövdeyi zayıflatıyor diye genellikle açmayı tercih etmemektedir. Gevreyik düdüğünün sesi, gövdenin boyu uzadıkça ve çapı genişledikçe kalınlaşmakta (pes), gövde boyu kısaldıkça ve gövde çapı küçüldükçe de incelmektedir (tiz). Gevreyik düdüğü ses deliği sayısına göre 5, 6 veya 7 ayrı ses verebilmektedir. Bu çalgı Gümüşhane bölgesinde oldukça yaygındır.