Nefesli sazlar grubundadır.
Doğu Karadeniz coğrafyasında sıklıkla rastlanılan diğer bir çalgıda zıpcuk çalgısıdır. İki türlüdür. Birincisi yapraklardan, ikincisi de taze dalın kabuğundan yapılanlardır. Bunları tasnif edecek olursak kabuk ve yaprak zıpcuk olarak sınıflayabiliriz. Kabuk zıpcuk için bahar aylarında taze ceviz, söğüt, kızılağaç (yörede yaykın ağacı) ya da özüllük gibi kabuğu kolayca gövdeden ayrılabilen ağaç türünün dalları budaksız kısımlarından belirli uzunluklarda kesilir. Sonra üzerine bir cisimle vurularak kabuğun gövdeden ayrılması sağlanır. Bu esnada şöyle düzmece maniler söylenir:
Zı zı zıpcuk
Dağları zıpcuk
Anag köprü başında
Yumurta büşürmüş
Çık da ye çık da ye
Daha sonra boru şeklinde çıkan bu kabuk, ağızla ezilerek ses çıkarıcı hale getirilir. İki dudak arasında üflenerek ses çıkarılan bu çalgı; kabuğun uzunluğu, genişliği ve darlığına göre tiz veya pes sesler verir. Çalgı bazı yörelerde zimbon adıyla da bilinmektedir. Kabuk zıpcuk, bir kişi tarafından çalınabildiği gibi iki veya üç kişi tarafından da aynı anda çalınabilmektedir. Bunun yanında iki zıpcuk aynı anda bir kişi tarafından da çalınabilir. Bu iki seslilik icrası düşünüldüğünde 2’li, 3’lü, 4’lü, 5’li, 6’lı ve 7’li ses aralığı duymak mümkün olmaktadır. Toplu yürüyüş esnasında birçok kişi aynı anda ses çıkarınca ortaya 3’lü veya 4’lü akort sesleri de çıkabilmektedir. Çocukların sıklıkla icra ettiği çalgılardandır. Yaprak zıpcuk, yaprağını kolay dökmeyen orman gülü gibi kalın yapraklı ağaçların yapraklarından külah gibi katlanarak yapılmaktadır. Katlanan kısmın dar yeri, el ile yırtılarak çalgıya bir dil yeri açılır. Sonra buradan üflenerek çalgıdan ses çıkartılır. Ancak bu ses, yaprağın katlama şekline ve büyüklüğüne göre değişkenlik göstermektedir. Söz konusu zıpcuk çalgıları özellikle Harşit vadisinde ve Anadolu’nun genelinde oldukça yaygın olarak icra edilmektedir.
