Nefesli sazlar grubundadır.
Çimon çalgısına yöresine göre değişen çimbon, çimboni, cibon, cimbon, çibun, zimbon gibi adlar verilmektedir. Kalaklı (boynuzlu) veya kalaksız olmak üzere iki çeşidi vardır. Kalaklı olan çimon çalgısına yapısal olarak baktığımızda ağızlık, gövde ve boynuz olarak üç bölümden oluştuğunu görürüz. Gövde ve ağızlık kısmı genellikle kamış veya değişik ağaçlardan, uç kısmındaki kalak ta içi boş sığır boynuzundan yapılmaktadır. Gövdenin uzunluğu ses tonuna göre değişmekte olup boyu da 17- 21 cm civarındadır. Üzerine açılan delikler yuvarlak değil de genellikle kare şeklinde açılır. İçi boş olan gövdenin üzerinde 5 adet ses deliği vardır. Bazen altına 1 delik daha açılabilmektedir. Gövdeye montelenen ve sesin çıkmasını sağlayan diğer bir parçada ağızlıktır. Ortalama boyu 5 veya 6 cm olan ağızlık üzerinde bir adet dil bulunur. Bu dil yukarı aşağı oynadıkça çalgıdan ses elde edilir. Çimon çalgısının son parçası olan kalak kısmı ise sığır boynuzunun belirli aşamalardan geçtikten sonra boşaltılıp temizlenmesiyle oluşur. Boynuzun sivri tarafı ucundan gövdeye girecek şekilde delinir ve buradan gövdeye montelenir. Son olarak boynuzun uç kısmına zikzak şeklinde motifler yapılır, yerine göre boynuz boncuklarla da süslenebilmektedir. Kalaksız olan çimonun, gövdesine sığır boynuzu takılmaz, yapı olarak da iki ana parçadan oluşur. Bu çalgının yapımı kalaklı olana göre daha zahmetsizdir ancak; kalaklı çimon daha gür ses verir.1 Tonu genellikle fa-sol-la şeklinde olan çimonun, ses dizisi rast beşlisini vermektedir. Bu çalgı bir oktava yakın ses sahasına sahiptir. Çimon, ses tınısı olarak akrabası olduğu sipsi, uyguncaklı düdük ve tulum çalgıları ile benzerlik göstermektedir. Yoğun olarak tulum çalgısının icra edildiği bölgelerde yani Artvin ve Rize yörelerinde oldukça yaygındır.
Kaynakça:
Kaya, E. (2020). “Doğu Karadeniz Bölgesinde Unutulmaya Yüz Tutmuş Halk Çalgılarımız”. Disiplinler Arası Sosyal Bilimler Dergisi, 8. 67-91.
